De eerste animatiefilm is meer dan een eeuw geleden gemaakt. Door technologische ontwikkelingen heeft animatie sindsdien een enorme vlucht genomen. We nemen je graag mee op een historische reis. En leggen de verschillen tussen 2D animatie en 3D animatie uit. Wat is volgens kenners de beste animatiefilm ooit gemaakt? We laten je kennis maken met de 12 principes waaraan een goede animatie moet voldoen. 

De eerste 2D animatie film

Historisch gezien is ‘Humorous Phases of Funny Faces‘ (1906) van J. Stuart Blackton de eerst animatie. Sneeuwwitje en de 7 dwergen uit 1937 daarentegen wordt beschouwd als de eerste echte succesvolle animatiefilm.

De animatie Sneeuwwitje is voor zowel Walt Disney Studio’s als het genre animatiefilm een historisch wapenfeit. Het betekende de eerste film die langer dan een uur duurde. De ontwikkeling van Sneeuwwitje duurde ongeveer 3 jaar en had een budget van $ 250.000 dollar. Bedenker en ontwikkelaar Walt Disney kreeg weinig handen op elkaar bij grote filmstudio’s in Hollywood. Disney moest  een extra hypotheek op zijn huis nemen om de animatiefilm te kunnen ontwikkelen. De kosten voor Sneeuwwitje bleken uiteindelijk veel hoger dan gepland, ± 1,5 miljoen dollar, een ongekend bedrag voor die tijd. Zoals we weten werd Sneeuwwitje een daverend succes en een van de meest invloedrijke films ooit gemaakt. Na lancering in 1937 haalde de film uiteindelijk een recordbedrag van €184 miljoen dollar op. Met de hypotheek van Walt Disney kwam het wel goed.

 

 

De historie van 3D animatie, Pixar Studio’s en motion tracking 

Waar 2d animatiefilm al een eeuw oud is. Heeft 3D animatie – door technologische ontwikkelingen – pas echt een vlucht genomen vanaf de jaren 70.

De eerste 3D animaties waren Stop Motion. Een analoge manier van frame voor frame beweging door fotografie. Door alle foto’s snel achter elkaar af te spelen lijkt het net alsof de objecten uit zichzelf bewegen.

Een van de pioniers op Motion Graphics gebied was John Whitney. Bekijk deze prachtige video uit 1968 eens. Graphics Group (later Pixar) was de eerste studio die een volledige 3D animatie film maakte. Het bedrijf werd in gang gezet door Star Wars icoon George Lucas. En Edwin Catmull en Fred Parke brachten hun 3D animatie ervaring in de praktijk in de film “Star Wars Episode IV: A New Hope”. Een beroemde scene uit de begintijd was het gevecht tussen C3PO en Chewbacca in Star Wars Episode IV.

In 1986 nam Steve Jobs – die net Apple had verlaten – Graphics Group over. En de naam Pixar werd in het leven geroepen. Pixar heeft sindsdien vele succesvolle films uitgebracht, onder andere met Walt Disney Studios.

Technologische ontwikkelingen hebben er in de jaren voor gezorgd dat processen zijn versneld.  Motion Capture deed haar intrede. Een techniek waarbij een zo realistische mogelijk beweging wordt gecreëerd in animatie door het gebruik van echte mensen. Mogelijkheden in 3d animatie zijn oneindig. Helemaal nu de techniek van Artificial Intelligence, Machine Learning, Virtual & Augmented Reality wordt omarmd door merken als IBM, Apple en Samsung.

 

 

 

2D animatie laten maken

Een 2d animatie begint altijd met een goed verhaal. Of het nu om cartoon gaat of bedrijfsanimatie film. Daarna wordt het storyboard getekend. Waar vroeger het potlood, pen en papier tot de vaste tools van een ontwikkelaar behoorden, wordt een storyboard tegenwoordig meestal digitaal getekend.

Zijn de scenes uitgedacht, de characters en objecten getekend of gedigitaliseerd en een stem gekozen? Dan kan de volgende fase worden aangevangen. Het daadwerkelijk in beweging brengen van de 2D animatie.  Staat de animatie, dan wordt deze aangevuld met passende geluidseffecten en muziek om de juiste emotionele snaar te raken. Vroeger werden 2d animaties met de hand getekend. Tegenwoordig wordt vaak gebruik gemaakt van de computer. Om een mooie vloeiende beweging in animatie te maken zijn 24 frames per seconde nodig.

 

3D animatie laten maken

Script:

Of je nu een 2D animatie of 3D animatie laat maken, script en verhaallijn staan centraal. Animaties voor bedrijven hebben meestal een lengte van ± 80 seconden. Voor een animatiefilm in 3D daarentegen is de aandachtsspanne veel langer.

Storyboard:

Op basis van het verhaal wordt een storyboard ontwikkeld. Hoe reageren de characters op de verhaallijn? Welke objecten zijn nodig, hoe verhouden zij zich tot de ruimte? Welke overgangen gebruiken we? Hoe reageert de stem op de beelden? Scenes worden stap voor stap ingevuld waarbij vaak gestart wordt met de eerste en laatste scene.

Modeling:

Staat de verhaallijn? Dan begin je met het moduleren van characters. Het bouwen van objecten of werelden. Bijvoorbeeld in programma’s als Cinema 4D of Maya.

Texturen:

In een 3D model zijn texturen is nog grijs en is er geen sprake van emotie. Daarom voegen we een nieuwe dimensie, ook wel mapping genoemd. Denk bijvoorbeeld aan inkleuren van characters, texturen voor kleding, schors op bomen of bakstenen bij huizen.

Rigging:

Is de vorm van het object in orde, zijn de texturen passend en naar tevredenheid opgezet. Dan worden de objecten en characters tot leven gebracht. In deze fase test je bovendien of de characters naar tevredenheid bewegen.

Animeren:

Daarna worden de objecten in beweging gebracht op de timeline. Corresponderende met de voice over en eventueel muziek. Timing is key. Werelden komen tot leven. De animatie staat.

Verlichting:

Alle timing en het ritme van de 3D animatie in orde. Dan wordt verlichting toegepast, zo creëren we diepte en extra dimensie. Bijvoorbeeld een harde of zachte belichting op een nieuwe model auto of avondschemering. Goede belichting is onmisbaar wil je de gewenste gevoel meegeven.

Geluidseffecten en muziek:

Tenslotte voegen we geluidseffecten en/of muziek toe om beweging en emotie te versterken.

 

Wat is het verschil tussen 2D en 3D animatie?

• 2D animatie (tweedimensionaal) bezit weinig diepte;
• 2D animatie is over het algemeen minder ingewikkeld om te maken dan 3D animatie. En daarom sneller, dus goedkoper  qua ontwikkelingskosten;
• 3D Animatie heeft meer diepte en met de camera kun je om het hele object heen bewegen;
• In 2D animatie draait het voornamelijk om key frames in 3D animatie gaat het ook om objecten;
• 2D animatie wordt veel toegepast voor corporate animatiefilms. Of website headers, e-learnings en cartoon animatie. Denk bijvoorbeeld aan Tom en Jerry, Micky Mouse;
• 3D animatie wordt meer toegepast in games, films, animaties in medische sector.

Afhankelijk van je doelstelling en boodschap kies je voor de ontwikkeling in 2D animatie of 3D animatie. Een combinatie van beide kan natuurlijk ook. Bekijk de animatie hieronder eens die we voor het SWOV, het Nationaal Wetenschappelijk Instituut voor Verkeersveiligheidsonderzoek hebben ontwikkeld. Pik je de 2D animatie en 3D animatie onderdelen er uit?

 

 

De twaalf principes voor 2D animatie en 3D animatie

Sinds de jaren dertig heeft animatie een enorme vlucht genomen. Om een bepaald kwaliteitsniveau te hanteren hebben Ollie Johnston en Frank Thomas van Disney basisprincipes bedacht. Deze principes behandelen onderwerpen als timing, character animatie, emotie en aantrekkelijkheid van de character. Deze principes zijn geïntroduceerd in hun 1981 uitgekomen boek ‘The Illusion of Life: Disney Animation’.  Het boek wordt ook wel gezien als de bijbel van animatiefilm.

1. Uitrekken en samenpersen

Het idee achter uitrekken, samenpersen is het meegeven van meer volume en flexibiliteit aan figuren. Neem bijvoorbeeld een bal. Wanneer een bal de grond raakt, wordt het een ovaal, terwijl hij in de lucht een ronde vorm heeft. Als de bal weg stuitert over de grond is hij licht ovaal en wordt steeds ronder. Zo lijkt het net of de bal flexibel is. Dit principe wordt veel toegepast.

2. Verwachting

We nemen als voorbeeld een balletdanser. Ze springt niet ineens van de vloer. Eerst zijn haar knieën licht gebogen voordat ze de lucht in gaat. Door verwachting hoef je de beweging, maar kort te laten zien. De kijker vult de rest van het beeld in.

3. Regie

Het doel van het principe regie is aandacht trekken. Laten zien wat het belangrijkste is in de scene van de animatiefilm. Close up shots en shots van afstand kunnen afwisselend het verhaal verduidelijken. Wat is bijvoorbeeld de houding van een character, of zijn emotie of hoe reageert hij op situaties? Licht en schaduw geven de scene een echte toneelervaring.

4. Beginnen, maar zien hoe het loopt. Van scene naar scene

Hierbinnen zijn twee manieren van animeren.

Rechtstreeks

Begin bij de eerste tekening en werk zo stap voor stap in een dynamische vloeiende stijl naar het einde. Actie scene’s werken goed met een zo realistisch mogelijke benadering.

Vorming

Begin met enkele keyframes en vul later de scene pas in. Deze manier van animeren werkt goed bij meer emotionele verhaallijnen, omdat de compositie onmisbaar is. In animaties worden beide technieken toegepast.

5. Continue actie

Zorgt altijd dat er wat beweegt. Of het nu een arm, been, of los object betaamd. Werk bijvoorbeeld met overlap in animatie. Een staart van een meisje dat nog even beweegt richting haar hoofd als ze op de rem van haar fiets trapt. Een andere mogelijkheid is om ‘slepen’ in animatie toe te passen, delen van een figuur laten bewegen met andere timing.

6. Versnellen en vertragen

Ook wel easy in, easy out genoemd. Geef bewegen of vertraging aan een object mee. In het begin wat sneller en aan het einde langzamer. Zo krijg je een interessante manier van beweging.

7. Bewegen met een boog

Characters bewegen met een lichte boog, of het nu gaat om het draaien van een hoofd of been. Ook voorwerpen die van punt a naar punt b bewegen doen dit met een lichte boog. Zo voelt het geheel minder houterig aan.

8. Secundaire actie

Aanvullende beweging die in de eerste plaats actie ondersteunen. Een blij en tevreden character krijgt net iets grotere ogen, of loopt bijvoorbeeld vederlicht. Armen kunnen met iets meer overdrijving langs het lichaam gaan om tevredenheid te accentueren.

9. Timing

Timing is onmisbaar voor een animatiefilm. In essentie gaat het om meer keyframes (tekeningen) bij langzame actie en minder keyframes bij snelle actie. Veel afwisseling maakt een beweging interessant om naar te kijken. Wissel rust af met beweging. Emotie wordt versterkt door goede timing.

10. Overdrijving

Overdrijving in animatie werkt zeer goed. Beweging krijgt hierdoor meer lading en emotie. Hoe sterker de overdrijving hoe groter het effect. Wil je de humor als emotie aanspreken dan wordt vaak een grote vorm van overdrijving toegepast.

11. Hoogstaande tekeningen of illustraties

Beheers anatomie, volg tekenlessen, ‘practise what you preach’. Dit geldt natuurlijk ook voor het tekenproces van tegenwoordig waar het illustratieve gedeelte zich vaak achter de computer afspeelt. Hoe meer kennis van de grondbeginselen van het menselijk lichaam hoe beter het resultaat.

12. Aansprekende karakters

Zoek – net als in een gewone film – characters die een bepaald charisma in zich dragen. Iets wat ze uniek maakt, likeable met een zekere aantrekkingskracht. Of het nu gaat om de held van de animatie of de sullige nul. Een bepaalde uniekheid maakt eigen en geeft een bijzondere vorm van emotie. Verzin bepaalde gedragingen die opvallen en terugkeren.

 

 

Bekende 2D en 3D animatie studio’s

• Walt Disney: Frozen, Mickey Mouse, Sneeuwwitje, Donald Duck
• Pixar: Toy Story, Frozen, The Incredibles
• Blue Sky Studio’s: Ice Age
• Dreamworks (Shrek, How to Train Your Dragon)
• Feature Film CGI (the dinosaurs in Jurassic Park, the robots in Transformers, alles in de film Avatar)

 

De beste animatie video ooit gemaakt

Business insider heeft een prachtig overzicht met de top 50 van beste animatiefilms gemaakt. We geven je de top 5 prijs. Wij kunnen ons er in ieder geval in vinden.

1. Inside Out (2015): In de film van Pixar worden we meegenomen in het hoofd van de 11-jarig Riley Andersen en leren we haar 5 emoties kennen. Een prachtige insteek.
2. Sneeuwwitje en de 7 Dwergen (1937): Walt Disneys klassieker en grote doorbraak.
3. Zootopia (2016): Walt Disney Studio’s. Minder bekend, maar niet minder goed. Zootopia is een stad waar dieren groot en klein, roofdieren als vroegere prooien, in harmonie met elkaar wonen.
4. Toy story 3 (2010): van Pixar Studio. Wie kent de avonturen van Woody en Buzz Lightyear niet?
5. Toy Story 2 (1999): Vele bekende namen de characters voor hun rekening. Wat te denken van Tom Hanks, Tim Allen, Joan Cusack.

 

Animatiestudio in Nederland 

Tenslotte willen we natuurlijk de Nederlandse animaties scene niet onderbelicht laten. De eerste bekende Nederlandse avondvullende animatiefilm werd in 1957 gelanceerd door Toonder Studio’s.  De avonturen van Olivier B. Bommel  en Tom Poes.’ Als je begrijpt wat ik bedoel’.  Wie kent het citaat Zwelgje, zweeeeelgje…” niet? De film is hier in zijn geheel te bekijken.

De meeste bijzonder en misschien wel beste animatie film van Nederlandse makelij is afkomstig van de hand van Michael Dudok de Wit. De film heeft vele prijzen gewonnen, waaronder de Oscar voor beste korte animatie film. Bekijk hieronder de film eens. Een waardige afsluiter van dit blog.

 

 

 

---

Matthijs Panhuis
Oprichter van Emations Animatiestudio, ontwikkelt 2D animaties en 3D animaties voor opdrachtgevers groot en klein.